ԲՈՂԿ - РЕДЬКА

Բողկը երկամյա բույս է, պատկանում է կաղամբագգիների ընտանիքին: Արմատը հաստ, մսոտ, հյութալի է, սուր այրող համով և հոտով: Բողկն ունի բութ եզրային ցողուն, որը ծածկված է կապտավուն շերտով: Տերևները և ցողունը սպիտակ են, մանուշակագույն ջղերով: Ծաղկում է հունիս-հուլիս ամիսներին:
Քիմիական բաղադրությունը: Արմատը պարունակում է օդում ոչ կայուն գլյուկոզիդ, որը քայքայվելիս անջատվում է եթերային յուղ: Դա բողկին տալիս է սուր այրող հոտ: Բողկի հյութի մեջ կա նաև վիտամին C, սապոնիններ, լիզոցիմ, վիտամին B1, ինչպես նաև հակամիկրոբային նյութ՝ ռաֆինին:
Օգտագործման եղանակները: Բժշկության մեջ օգտագործել են սև բողկի արմատը, սերմերն ու տերևները:
Բուլղարական բժշկության մեջ սև բողկը օգտագործում են լեղաքարային և միզաքարային հիվանդությունների, թրմաքոսի (Էկզեմա) բուժման նպատակով:
Գերմանական բժշկության մեջ սև բողկն օգտագործում են լյարդի և լեղապարկի քրոնիկ բորբոքումների, լեղաքարային և կրկնվող թոքային խողովակախտի բուժման նպատակով:
Հայկական բժշկության մեջ սև բողկն օգտագործվել է մեխանիկական և վարակիչ դեղնախտների, սեռական թուլության, լեղաքարային և միզաքարային հիվանդությունների, փայծաղի ուռուցքների և բորբոքումների, ականջացավի, ոսկրացավի, մաշկի սպիտակ բծերի, խալերի, պեպենների, ստամոքսի խոցի, ջրգողության և այլ հիվանդությունների բուժման նպատակով:
1. 200 գ սև բողկի տերևների մզվածքին ավելացնել 50 գ մեղր, 25 գ գինու քացախ, լավ խառնել և օրը 3 անգամ 100-ական գ խմել` սեռական թուլության, միզաքարային հիվանդության, դեղնախտի, փայծաղի ուռուցքների և բորբոքումների բուժման համար:
2. 1 ճաշի գդալ բողկի մզվածքին ավելացնել 5 կաթիլ վարդի յուղ և մեղմ կրակի վրա եռացնել, թողնել սառի և օրը 2 անգամ կաթեցնել ականջի մեջ` ականջացավի ե լսողության վատացման բուժման համար:
3. Բողկի մեջը փորել, լցնել 25 գ շաղգամի սերմ, փակել բողկի շերտով և խորովել, հետո քամել և առավոտյան քաղցած ժամանակ 200 գ խմել` լեղաքարային և միզաքարային հիվանդությունների բուժման համար:
4. 50 գ բողկի մզվածքին ավելացնել 50 գ սամիթի մզվածք և 50 գ գինու քացախ, լավ խառնել, որից հետո թրջոցներ դնել նստանյարդի բորբոքումների բուժման համար:
5. Բողկի ձեթը քսել մաշկային ցաներին, պեպեններին, մաշկի բծերին, պարանոցի ուռուցքներին` ոսկրացավության բուժման համար:
6. 15 գ բողկի սերմը ծեծել, գինու քացախով և մեղրով շաղախել և քսել սալջարդերին, մաշկի սպիտակ բծերին, խալերին, պեպեններին` բուժման համար: Նույն պւստրաստուկը խմելու ձևով կարելի է օգտագործել օրը 3 անգամ 1-ական թեյի գդալ` ձայնի խռպոտությունը, լեղապարկի բորբոքումը բուժելու համար:
7. 100 գ սև բողկի մզվածքին ավելացնել 50 գ խատուտիկի մզվածք, 50 գ եղրդակի մզվածք և 1 ճաշի գդալ մեղր, լավ խառնել և օրը 3 անգամ 150-ական գ խմել` լեղաքարային և միզաքարային հիվանդությունների, ջրգողության, ստամոքսաղիքային ուղու, խոցերի, սեռական թուլության, միզասեռական օրգանների բորբոքային հիվանդությունների բուժման համար: