ԴԴՈՒՄ-ТЫКВА

Միամյա խոտաբույս է, պատկանում է դդմազգիների ընտանիքին: Արմատն առանցքային է, ունի բազմաթիվ ճյուղավորումներ: Ցողուններն ունենում են մինչև 10մ երկարություն, քիչ ճյուղավորված են, սողացող, ծածկված կոշտ մազմզուկներով: Տերևները խոշոր են, ուղղահայաց դասավորված տերևակոթունների վրա:
Շաղիկները միասեռ են, միատուն, պսակը նարնջադեղնավուն է, խոշոր: Առէջները հինգ հատ են, խոշոր, նարնջադեղնավուն, չորսը` զույգավորված, մեկը` ազատ: Պտուղը մեծ է, սերմերը ծածկված են բարակ, բայց չոր շերտով: Դդումը ծաղկում է ամռանը:
Քիմիական բաղադրությունը: Պարունակում է մինչև 50% ճարպայուղ, որի հիմնական մասը լիոնտինաթթուն է և օլեինաթթուն: ճարպայուղը պարունակում է նաև սիտոստերին: Սերմերը պարունակում են խեժանյութեր, օքսիցերոտինաթթու, վիտամիններ, ինչպես նաև կարոտիններ և օրգանական թթուներ: Պտղամիսը պարունակում է վիտամիններ, նիկոտինաթթու, կարոտիններ: Շաղիկները պարունակում են ֆլավոնոիդներ, կարոտիններ, զեաքսանտին: Սերմերը պարունակում են 35% սպիտակուցային նյութեր, լեցիտին, ֆիտոստերին և ճիճավաթափող նյութեր:
Օգտագործման եղանակները: ժողովրդական բժշկության մեջ օգտագործել են պտուղը:
Բուլղարական բժշկության մեջ դդմի կորիզներն օգտագործել են որպես ճիճվաթափության միջոց:
Ռուսական բժշկության մեջ դդումն օգտագործել են հղի կանանց սրտխառնոցի և փսխման ժամանակ, ինչպես նաև ծովային հիվանդության բուժման համար: Հայկական բժշկության մեջ դդումն օգտագործվել է բորբոքային հիվանդությունների, սննդախանգար խոցերի, թոքաբորբերի, ուղեղի ուռուցքների, մաշկային լաքաների, շրթունքների ճաքերի, կրծքավանդակի ցավերի, մելամաղձոտության, ուղեղի թաղանթի բորբոքումների բուժման նպատակով:
1. Դառը դդումը աղալ, քամել, մզվածքին մի քիչ մեղր խառնել ու օրը 3 անգամ 150-ական գ խմել` փայծաղի բորբոքային հիվանդությունները բուժելու համար: 2. Դառը դդումը չորացնել, այրել, մոխիրը կարագով շաղախել և քսել սննդախանգար խոցերին` բուժման համար:
3. Դդմի ձեթը օրը 3 անգամ 1-ական թեյի գդալ խմել` թոքաբորբը, լյարդի բորբոքային հիվանդությունները բուժելու համար: Իսկ ուղեղի ուռուցքների բուժման համար պետք է դդմի ձեթը քսել գլխին և միևնույն ժամանակ օրը 3 անգամ 5-ական կաթիլ կաթեցնել ականջների մեջ: Դդմի ձեթը կարելի է քսել նաև շրթունքների ճաքերին, մաշկի բծերին ու ցաներին:
4. Քաղցր դդումը չորացնել, այրել, մոխիրը ոչխարի կարագով շաղախել, քսել խոցերին, բորոտներին, այրվածքներին, արյունահոսող վերքերին:
5. Դդումը խմորով պատել և թոնրի մեջ եփել, որից հետո քամել և ստացված մզվածքի վրա ավելացնել 100 գ մեղր, 50 գ մատուտակ, 10 գ բևեկնու խեժ ու օրը 3 անգամ 100-ական գ խմել` լյարդի վարակիչ հիվանդությունների, ուղեղի թաղանթի բորբոքումների, գլխացավի, մելամաղձոտության, հազի, կրծքավանդակի ցավերի բուժման համար: