ԱԽԻՐԱՆԹԵՍ - ACHYRANTHES - АХИРАНТЕС

Պատկանում է Հավակատարազգիների (Amaranthaceae) ընտանիքին։ Հայրենիքը Հարավային Ամերիկան է։ Այդ անվան տակ նկատի ունենք հատկապես իրեզինեի մի տեսակր` lresine Herbstu Hook, և Achyranthes verschaffelti Hook֊ը նույն բույսն է: Ախիրանթեսն ունի վառ կարմիր տերևներ։ Այլ տեսակներից ուշագրավ են I. H. aureo reticulata Hook֊ը, որի կանաչ տերևները լայնակի ծածկված (խզբզված) են ոսկեգույն ջղերով, ցողունը կարմիր է, և I. H. acuminata Hort.-ը, որն ունի սրածայր, բրոնզագույն, վառ կարմիր տերևներ։
Ախիրանթեսը իրականում բազմամյա բույս է, սակայն ծաղկային ձևավորումներում ընդհանրապես օգտագործվում է որպես միամյա։ Բազմանում է կտրոններով, որոնք ստացվում են ջերմատներում ձմեռող մայրակներից կամ ամռանը թաց գրունտում մշակվող բույսերից։ Ջերմատներում կտրոնները տնկում են բազմացման արկղերում, մաքուր լվացած ավազի մեջճ 18—20° ջերմության պայմաններում։ Կտրոնը սովորաբար արմատակալում է 7—10 օրվա ընթացքում։
Արմատակալած կտրոնները տնկում են 7 սմ թաղարների մեջ և տեղագրում ջերմատան լուսավոր մասերում` բույսերի ձգվելը, էթիոլացումը կանխելու նպատակով։
Օգտագործվում է գորգային ձևավորումներում։ Տնկումը մեր պայմաններում պետք է կատարել կիսաստվերում։ Արևի ճառագայթների տակ գունաթափվում և կորցնում է իր նշանակությունն ու դերը։ Հիանալի տանում է խուզումը, որի միջոցով հնարավոր է բույսը պահել ցանկացած բարձրոլթյան Վրա։ Ախիրանթեսի բարձրությունը հանում է 40—50 սմ֊ի։ Լավ է աճում հատկապես, սննդանյութերով հարուստ, փափուկ հողերում։ Խոնավության նկատմամբ միջակ պահանջկոտ է։ Տնկումը կատարվում է հողագնդիկով` 8—10 սմ միջբուսային տարածությամբ։