ԽԱՏՈՒՏԻԿ - ОДУВАНЧИК

Բազմամյա խոտաբույս է, պատկանում Է աստղածաղկազգիների ընտանիքին: Արմատն առանցքային Է, բազմաթիվ երկրորդական արմատներով ցողունը, որը նաև ծաղակակոթուն Է, մերկ Է, առանց տերևի, բարակ, սնամեջ, պարունակում Է կաթնաԻյութ: Տերևները շատ են, բոլորը հավաքված արմատամերձ տերևաբույլում, խիստ տարբեր են, անհավասար կտրտված, սրածայր եզրերով և պարունակում են կաթնահյութ: Շաղիկները լեզվակավոր են դեղին գույնի, հավաքված են զամբյուղում և դասավորված են ցողունի գագաթին: Բոլոր ծաղիկները երկսեռ են: Պտուղը մանր Է, Էլիպսաձև: Սերմնարանը` բարակ քթիկով, վրան փուփուլ: Շաղկում Է գարնան սկզբից մինչև ուշ աշուն:
Քիմիական բաղադրությունը: Աշնանը հավաքած խատուտիկի արմատները պարունակում են դառը նյութեր, սպիտակուցային նյութեր, ինուլին: Թարմ տերևների կաթնահյութը պարունակում Է լակտոցերոլ, կաուչուկ, փիլոն, ասպարգին, սապոնիններ, օրգանական թթուներ, խեժանյութեր: Շաղիկները պարունակում են քսանտոֆիլներ և վիտամիններ:
Օգտագործսաս եզասակը: Բժշկության մեջ օգտագործել են բույսն ամբողջությամբ` արմատի հետ միասին:
Բուլղարական բժշկության մեջ խատուտիկն օգտագործել են լեղաքարային հիվանդության, մարսողական ուղու բորբոքային հիվանդությունների, թութքի, փորափքանքի բուժման նպատակով:
Գերմանական բժշկության մեջ խատուտիկն օգտագործել են մաշկային հիվանդությունների, հոդատապի, լեղաքարային հիվանդության բուժման համար:
Հայկական բժշկության մեջ խատուտիկն օգտագործել են լյարդի և լեղապարկի բորբոքային հիվանդությունների, շաքարախտի, մարսողական ուղու բորբոքումների, լնդախտի, քարային հիվանդության, ճիճվակրության, սակավարյունության, անոթային կարծրախտի, վիտամինային պակասի (ավիտամինոզ) բուժման համար:
1. 100 գ խատուտիկի արմատը ցողունի և տերևների հետ միասին աղալ, վրան ավելացնել 0,5 լ եռացրած ջուր և ութ ժամ թողնել մթության մեջ, որից հետո քամել և օրը 3 անգամ 100-ական գ խմել` դեղնախտի, լեղաքարային հիվանդության, մարսողական ուղու խոցերի և բորբոքումների բուժման համար:
2. Խատուտիկի տերևները աղալ, քամել և մզվածքից օրը 3 անգամ 100-ական գ խմել` շաքարախտի թեթև ձևերի, ճիճվակրության, միզաքարային հիվանդության, անոթային կարծրախտի, սակավարյունության, վիտամինների պակասի բուժման համար: