ԳԱՌՆԱԼԵԶՈՒ - ԳԱՂՏԻԿՈԻՐ - ՋՂԱԽՈՏ ՆՇՏԱՐԱՁԵՎ - ПОДОРОЖНИК ЛАНЦЕТОЛИСТНЫЙ

Բազմամյա խոտաբույս է, պատկանում է ջղախոտազգիների ընտանիքին: Ունի առանցքային արմատ, որը խիստ փնջավորվում է մազարմատներով: Արմատավզիկից առաջանում են վերասլաց, աղեղնաձև, բարձր ու կլոր ցողուններ, որոնք ունեն մոտ 50 սմ երկարություն և առանց տերևների են: Տերևները հավաքված են արմատամերձ վարդաբույլում, նեղ են, երկար, նշտարաձև: Յուրաքանչյուր ցողուն անպայման վերջանում է հասկանման, երկարավուն-ձվաձև ծաղկափթթությամբ: Ծաղկապսակը բաց գորշավուն է: Պտուղը կազմված է մեկական սերմնարանից` երկու պաճույճներից, սերմը մանր է, երիկամաձև, բաց-շագանակագույն:
Քիմիական բաղադրությունը: Գառնալեզուն պարունակում է ակութին, ասկորբինաթթու, կիտրոնաթթու, տանիններ, լորձանյութ, սպիտակուցներ, ճարպայուղեր և հանքային աղեր:
Օգտագործման եղանակները: Բժշկության մեջ օգտագործել են տերևները, ցողուն և սերմերը:
Բուլղարական բժշկության մեջ գառնալեզուն օգտագործել են գերթթվայնության, դիզենտերիայի, մարսողական ուղու խանգարումների, քրոնիկ թոքաբորբերի, օձի կծածի բուժման նպատակով:
Հայկական բժշկության մեջ գառնալեզուն օգտագործել են մաշկային ցաների, բշտիկների, այրվածքների, թարախակույտերի, մազարմատների բորբոքումների, լյարդի և փայծաղի բորբոքային հիվանդությունների, լեղաքարային հիվանդության, մալարիայի, ստամոքսաղիքային ուղում եղած խոցերի, քրոնիկ լուծի, արգանդի արյունահոսության, ներքին արյունահոսության, պարանոցի չարորակ ուռուցքի, արյունամիզության, երիկամների և միզապարկի բորբոքումների, խոցերի, չարորակ ուռուցքների բուժման նպատակով:
1. Վերցնել 2լ գառնալեզվի մզվածք, վրան ավելացնել 2լ գինու քացախ և մեղմ կրակի վրա 30 րոպե եռացնել: Այդ պատրաստուկից օրը 3 անգամ 50-ական գ խմել (ուտելուց 20 րոպե հետո)` լյարդի և փայծաղի բորբոքային հիվանդությունների, լեղաքարային հիվանդության բուժման համար:
2. 15 գ գառնալեզվի սերմը ծեծել, վրան ավելացնել 0,5լ սերկևիլի մզվածք, թողնել 3 ժամ և օրը 3 անգամ 100-ական գ խմել (ուտելուց 20 րոպե անց), ստամոքսաղիքային ուղու խոցերի, քրոնիկ լուծի, արգանդային արյունահոսության բուժման համար:
3. Գառնալեզվի սերմը ծեծել, գինու քացախով շաղախել, 2 գ-նոց հաբեր պատրաստել և օրը 3 անգամ 1-ական հաբ խմել ներքին արյունահոսության բուժման համար:
4. Գառնալեզուն արմատի հետ այրել, մոխիրը ձիթապտղի ձեթով շաղախել և քսել պարանոցի չարորակ ուռուցքին: Նույն պատրաստուկն օրը 3 անգամ 1-ական թեյի գդալ կարելի է ուտել արյունախխման բուժման համար:
5. Վերցնել 2լ գառնալեզվի մզվածք, վրան ավելացնել 0,5 կգ մեղր և դնել կրակի վրա, եռացնել մինչև թանձրանալը և օրը 3 անգամ 50-ական գ խմել` երիկամների ու միզապարկի խոցերի, արյունամիզության, քառօրյա ջերմի բուժման համար: Այդ նույն պատրաստուկը կարելի է քսել սննդախանգար խոցերին, քաղցկեղին (գանգրենային), այրվածքներին, բորոտներին, մաշկի ջրակալված բշտիկներին, մազարմատների բորբոքումներին և թարախակույտերին:
6. Գառնալեզվի մզվածքից թրջոցներ դնել աչքի կամ ականջի ուռուցքներին: Ըստ Ամիրդովլաթի, գառնալեզվի փոխարինողը մանուշակն է: