ԵՂԵՍՊԱԿ - ՈՒՂՏԻ ԼԵԶՈՒ - ШАЛФЕЙ

Բազմամյա կիսաթուփ է, պատկանում է խուլեղինջազգիների ընտանիքին: Բարձրությունը մինչև 30 սմ է: Եղեսպակի ցողունը ներքևում փայտացած է, ճյուղավորված: ճյուղերը քառակող են և ծածկված են մոխրասպիտակ խավով: Տերևները երկարավուն են, նշտարաձև, եր- կարակոթուն, եզրերը` մազմզուկավոր: Տաղիկները մուգ մանուշակագույն են և գտնվում են 6-12 ծաղկաբույլերում` ցողունի գագաթին: Բաժակը երկշրթանի է, առէջները երկուսն են` ուժեղ զարգացող թելերով: Ծաղկում է ամռանը:
Քիմիական բաղադրությունը: Տերևները պարունակում են եթերային յուղեր, սապոնին, տանին, կատեխոնային նյութեր, խեժանյութեր, ֆիտոնցիդներ, որը շատ լավ ազդում է պալարախտի հարուցիչի վրա: Եթերային յուղը բաղկացած է սալվիլից, բորնեոլից, պարացիմոլից, ցեմոլից և այլն: Տերևներում հայտնաբերվել են նաև դաբաղանյութեր, ֆլավոնոիդներ, օլեինաթթու և ուրսուլաթթու:
Օգտագործման եղանակները: Բժշկության մեջ օգտագործում են տերևները, ցողունը և ծաղիկները:
Հայկական բժշկության մեջ եղեսպակն օգտագործել են փայծաղի բորբոքումների, թունավորումների, լյարդի բորբոքումների, միզասեռական օրգանների հիվանդությունների բուժման համար: Եղեսպակը, որպես հակաթույն օգտագործվել է բոլոր տեսակի սողունների և միջատների խայթման դեպքում:
1. Վերցնել 20 գ եղեսպակ, ավելացնել 1 լ գինի, թողնել 24 ժամ, հետո քամել և օրը 3 անգամ 50-ական գ խմել` երիկամների, միզապարկի և միզուղիների բորբոքումների, թոքային խողովակախտի և հյուծվածության բուժման համար:
2. Եղեսպակն աղալ, քամել և թրջոցների ձևով օգտագործել թարախակալված վերքերի և խոցերի բուժման համար:
3. 500 գ եղեսպակն ամբողջությամբ աղալ և վրան ավելացնել 3 լ եռացրած ջուր, թողնել 24 ժամ, հետո քամել, վրան ավելացնել 1,5 կգ մեղր, դնել մեղմ կրակի վրա և եփել մինչև թանձրանալը, որից հետո օրը 3 անգամ 1-ական ճաշի գդալ ուտել` արյունաստեղծ օրգանների հիվանդությունների, բոլոր տեսակի թունավորումների, լյարդի և փայծաղի բորբոքային հիվանդությունների բուժման համար: