ՈՍՊ - ЧЕЧЕВИЦА

Միամյա բույս է, պատկանում է թիթեռնածաղկավորների ընտանի¬քին: Արմատն իլիկաձև է, թույլ ճյուղավորվող: Ոսպի ցողունը չորսկոաղանի է, բարակ, կանգուն, կամ քիչ թեքված, ճյուղավորվող, թավոտ: Տերևները ձվաձև են կամ գծային: Ծաղկակոթունը կրում է 1-4 մանր ծաղիկներ, որոնք ունեն հինգ պսակաթերթ: Պսակաթերթերը սպիտակ են, կապույտ, վարդագույն կամ մանուշակագույն: Պտուղը ռոմբաձև է, տափակ, քիչ ուռուցիկ, մերկ, հասունացումից առաջ` մանուշակա¬գույն: Սերմերը տափակ են, ուռուցիկ, խոշոր կամ մանր, 2-9 մմ տրա¬մագծով և լինում են կանաչ, մոխրագույն, գորշ, շագանակագույն ու սև: Ոսպի սերմի միջուկը հիմնականում նարնջագույն է, հազվադեպ է լինում կանաչ գույնի:
Քիմիական բաղադրությունը: Ոսպը պարունակում է մեծ քանակու¬թյամբ սպիտակուցային նյութեր: Սերմերը պարունակում են վիտամին¬ներ, ճարպայուղեր և միկրոտարրեր:
Օգտագործման եղանակը: Բժշկության մեջ օգտագործել են ոսպի սերմերը:
Հայկական բժշկության մեջ ոսպն օգտագործել են զարկերակային արյան ճնշման բարձրացման, մաշկային ցաների, նշիկների բորբո¬քումների, կերակրափողի խոցերի, հազի, խոցերի, աչքի, ականջի բոր¬բոքումների, աչքի սպիտակափառության, բարորակ և չարորակ ուռուցքների, ոսկրացավի, լյարդի հիվանդությունների, մարսողական ուղու բորբոքումների, լուծի, ջրգողության բուժման համար:
1. Ոսպն աղալ, գինու քացախով և ձիթապտղի ձեթով շաղախել ու քսել աչքերին` բորբոքումների ու սպիտակափառության բուժ¬ման համար: Նույնը կարելի է քսել նաև կոկորդի ուռուցքներին` դրանց բուժման համար:
2. Ոսպն աղալ, մեղրով և ձիթապտղի յուղով շաղախել և օրը 3 ան¬գամ 2-ական ճաշի գդալ ուտել` կոկորդի չորության, մարսողա¬կան ուղում եղած խոցերի և ուռուցքների, լյարդի բորբոքային հիվանդությունների, ջրգողության բուժման համար: Այդ նույն պատրաստուկը կարելի է քսել կրծքագեղձերի ուռուցքներին, սննդախաեգար խոցերին` դրանց բուժման համար: 3. Ոսպի սերմերը գինու քացախով և ազոխի ջրով եփել և ուտել` զարկերակային արյան ճնշման բարձրացման, մաշկային բշտիկ¬ների և ցաների բուժման համար:
4. Ոսպի վերգետնյա մասն աղալ, քամել և մզվածքով օրը 3 անգամ բերանի խոռոչը ողողել` նշիկների բորբոքումների, կոկորդի բորբոքումների և ուռուցքների բուժման համար, կարելի է օրը 3 անգամ 1-ական ճաշի գդալ խմել` կերակրափողի խոցերի, բոր¬բոքումների և ուռուցքների բուժման համար:
5. 0,5 կգ ոսպին ավելացնել 2 լ ջուր և 0,5 լ գինու քացւսխ, լավ եփել, ապա քամել և ստացված հեղուկից օրը 3 անգամ 100-ական գ խմել` մարսողական ուղու խանգարումների, սպիտակափառության, լուծի, ջրգողության բուժման համար (ըստ Ամիրդովլաթի):
Ոսպի հակաթույնը ծիթրենն է, իսկ փոխարինողը` բակլան: