ԿՌԱՏՈՒԿ - ԿՈԾՈԾ - ЛОПУХ

Երկամյա կամ բազմամյա բույս է, պատկանում է աստղածաղկազգիների ընտանիքին: Արմատը առանցքային է, բազմաթիվ երկրորդային արմատիկներով: Կռատուկի ցողունն ուղղաձիգ է, առաձգական, ակոսավոր, ճյուղավորված: Տերևները հերթական են, երկարակոթուն, լայն, ձվաձև: Արմատամերձ տերևները բավականին խոշոր են, կոթունավոր: Ծաղկաբույլը զամբյուղ է` տեղադրված ծաղկակոթունի վրա, խոշոր է, համարյա գնդաձև: Ծաղիկները կարմրամանուշակագույն են, խողովակաձև, երկսեռ, կեռանման, դեպի ներս թեքված ծաղկաթերթերով: Զամբյուղի պատիճը բավական ամուր է, կանաչ տերևներով: Պտուղները թեթևակի տափակած են: Կռատուկը ծաղկում է ամռանը:
Քիմիական բաղադրությունը: Կռատուկը պարունակում է եթերային յուղ, 20-45% ինուլին, տանին, գլիկոզիդներ, խեժանյութեր, լորձ, ճարպայուղ դաբաղանյութեր, դառը նյութեր: Տերևները պարունակում են դաբաղանյութեր, լորձ և աննշան քանակությամբ եթերայուղ, յոդ:
Օգտագործման եղանակը: Բժշկության մեջ օգտագործել են կռատուկի արմատները, վերգետնյա մասը և սերմերը:
Բուլղարական բժշկության մեջ կռատուկն օգտագործել են ստամոքսախոցի, միզաքարային հիվանդության, քորվող մաշկային ցաների բուժման համար:
Հայկական բժշկության մեջ կռատուկն օգտագործել են օձի խայթածի, մաշկային ցաների, ստամոքսի և տասներկումատնյա աղիքի խոցերի, լեղաքարային և միզաքարային հիվանդությունների բուժման համար:
1. 25 գ կռատուկի արմատն աղալ, վրան ավելացնել 0,5 լ եռացրած ջուր և թողնել 12 ժամ, ապա քամել և օրը 2 անգամ 200-ական գ խմել` նյութափոխանակության խանգարման, միզակապության, լեղաքարային և միզաքարային հիվանդությունների, ստամոքսի և տասներկումատնյա աղիքի խոցերի բուժման համար: Այդ նույն պատրաստուկից թրջոցներ կարելի է դնել մաշկային ցաների և բորբոքումների վրա` դրանց բուժման համար:
2. Կռատուկի տերևներն աղալ, մւսծունով շաղախել և դնել օձի խայթածին` այտուցվածությունը, կապտությունը անցկացնելու համար:
3. 50 գ կռատուկի տերևների մզվածքի վրա ավելացնել 200 մլ եռացրած ջուր և 1 ճաշի գդալ մեղր, լավ խառնել և օրը 3 անգամ 50-ական գ խմել` շնչառական օրգանների բորբոքային հիվանդությունների բուժման համար: