Լեգոռռն Леггорн Leghorn

XIX դարի կեսերին, երբ ԱՄՆ-ը սկսեց Իտալիայից ներմուծել հավի մի տեսակ որն ամբողջությամբ ճերմակ էր։ Քանի որ այս հավերի տեսակները ներմուծվում էր Լիվոռն նավահանգստով, այդ իսկ պաճառով այս հավերին անվանեցին Լեգոռռն։ Թռչունների հեշտ ընտելացման և պահելու , կերի նկատմամբ ունեցած հատուկ պահանջի բացակայությունից այս ցեղատեսակի որակական հատկանիշները փոփոխման չենթարկվեց։ ԱՄՆ ում այս ցեղատեսակի երկարատև սելեկցիայի արդյունքում ստացան մի թռչուն, որը կարողացավ ածել 1տարում 300 ձու։ Այսօր Լեգոռռնը համարվում է ամենատարածված ցեղատեսակը աշխարհում և համարում են ամերիկական ցեղատեսակ։ԱՄՆ ում այս ցեղատեսակը համարվում է ամենատարածվածը մոտ 95% ։ Ռուսաստանում այս ցեղատեսակը բերվել է 1925-27թթ և 1946։ Ավելի ուշ սկսեցին բուծման նպատակով օգտագործել ստանալու համար բարձր որակի խաչասերված տեսակներ։ Նկարագրությունը Մեր տարածաշրջանում շատ հայտնի է Լեգոռռնի սպիտակ տեսակը։ Սակայն այս ցեղատեսակի տարատեսակներ բավականին շատ կան, այդ իսկ պաճառով թրչնաֆաբրիկաներում կարելի է հանդիպել այս ցեղատեսակների օրինակ դարչնագույն, բծավոր, կապտավուն և անգամ սև գույնի ներկայացուցիչներին։Այս պահի կարելի է հանդիպել Լեգոռռնի մոտ 20 տարբեր տարատեսակի գունավորմամբ ։ ․ Տերևանման կատարը ալ կարմիր գույնի է։ Էգերի մոտ մի կողմի վրա թեքված իսկ արուների մոտ ուղիղ կանգնած։ ․Շատ կոկիկ գլուխ ունի միջին չափի և բավականին երկար ոչ շատ հաստ վիզ։ ․թեթև ոսկրային կառուցվածք և բավականինն լայն կրծքավանդակ։ ․Խիտ փետրածածկ է։ ․Պոչը, կանգնած է մոտ 30-40 աստիճան թեքությամբ։ Լեգոռնը ցեղատեսակը որը պահողների արձագանքներից ելնելով կարելի է մեկնաբանել որ բավականին հեշտ պահվող, ոչ շատ պահանջկոտ և բարձր արդյունավետությամբ օժտված ցեղատեսակ է։Բուծում են մեծամասամբ ձվատվության համար։Շատ չեն մեծանում։ Հավելրը կշռում են մոտ 1.5-2 կգ, աքաղաղները 2.3-2.6 կգ․Ձվատվության նպատակով այս ցեղատեսակը զգալիորեն արդյունավետ են միուս ցեղատեսակներից, հատկապես ավելի մեծ քաշ ունեցող ցեղատեսակներից։ Միայն մեկ հավը լեգոռռնի կարող է ածել մինչև 300 ձու մեկ տարում։ Իհարկե եթե կերակրացանկը լինի հագեցաց բոլոր անհրաժեշտ միկոելեմենտներով և վիտամիններով, և պահելու լավ պայմանների դեպքում միայն։ Հակառակ դեպքում կածի մոտ 150-200 ձու։ Ձվի քաշը տատանվում է 56-58 գրամ։ Ձվի կեղևը այս ցեղատեսակի գրեթե բոլորի մոտ սպիտակ է։ Մսարտադրության համար այս ցեղատեսակը չեն բուծում։ Սակայն ձվատվության անկման ժամանակ / սովորաբար երկու տարուց ավվել չեն պահում/ թռչուններին իհարկե մորթում են։ Միսը այս ցեղատեսակի տարբերվում է իր սպտակ ամաշկով ունի բավականին գրավիչ տեսք, առանց սև կետիկների և կապտած մաշկի։ Երիտասարդ հասակում մորթի են ենթարկում միայն ավելորդ աքաղաղներին։ Այդ տարիքում մաշկը ստանում է բնական դեղնավուն երանգ։ Գոյություն ունի այս ցեղատեսակի հետաքրիր տարբերակներ, օրինակ թզուկ լեգոռռն։ Սա բավականին փոքրիկ միևնույն ժամանակ բարձր արդյունավետությամբ տեսակ է։ Թզուկ լեգոռռնի հավերը կշռում են 1.2-1.4 կգ․աքաղաղները 1.4-1.7 կգ․ձվատվությունը հասնում է 210-260 ձու մեկ տարում։ Լեգոռռնը պատկանում է արագա աճող ցեղատեսակների դասին և ածել սկսում են արդեն 4.5-5.5 ամսական հասակում։Աքաղաղները աչկի են ընկնում իրենց ակտիվությամբ արդյունավետությամբ, այդ իսկ պաճառով ընդհանրապես անհրաժեշտություն չկա բուծման նպատակով չափից ավել արուներ պահելու։ Այս հավերը թուղս նստելու բնազդ չունեն։ Ձվերի բեղնավորված լինելը կազմում է մոտ 95%։ճտերի Ձվից դուրս գալու հավանականությունը կազմում է 88-92%։ Ճտերը դուրս գալու պես բավականին ակտիվ և կենսունակ են, և արդեն 2 շաբաթական հասակում փետրափոխ են լինում։ Քանի որ Լեգոռռն ցեղատեսակը աչկի է ինկնում իր կոմպակտ չափսերով, ընդարձակ հավաբույն սարքելու անհրաժեշտություն չկա։ Նույնպես վերաբերվում է օդափոխման տարածքին։ ԻՆչպես միուս ցեղատեսակների համար Լեգոռռնին նույնպես պետք է պատրաստել բույներ նախընտրելի է հատակից 80 սմ բարձր լինի։ Լեգոռռնի ածան հավերին պահելիս պետք է հետևել ներքոհիշեալ խորհուրդներին ․Խոնավությունը թրչնանոցում չպետք է պակս լինի 60 % ից ծահրահեղ դեպքում 45 % ոչ պակաս։ Ավելից ցածր խոնավության ժամանակ թրչունները կսկսեն սատկել։ Իհարկե չափից դուրս խոնավությունն էլ անթուլատրելի է։ Օդափոխության հաար էլ շատ կարևոր է ճիշտ կատարել։ ․Թռչունների փետուրներին հատկապես երբ թրչնանոցը շատ մաքուր չէ հաճախակի առաջանում են վնասատուներ։ Այդ իրավիճակում թռչունը սկսում է շատ ակտիվ իր իսկ կտուցով քորել մարմինը։ Այդ իսկ պաճառով հաճախակի թրչնաբույծները թրչնանոցում դնում են ավազով լեցուն տարա, իսկ ավելի ճիշտ մոտեցում համարվում է հատուկ նյութ որը ավելացնում են կերի հետ այդ խնդրին լուծում տալու համար։ Անթուլատրելի է թրչնանոցում ջերմաստիճանի կտրուկ տատանումները, դա բացասաբար ազդում է ձվատվության վրա ինչու չէ նաև կարող է հանգեցնել թրչունների մասայական հիվանդությանը։ Լեգոռռնի փետուրները բավականին խիտ են այդ իսկ պաճառով ցրտից չի վախենում։ Թռչնանոցը ջեռուցել անհրաժեշտ չէ։ Իհարկե չափից շատ ցացր ջարմասիտճանին ել պահել չի կարելի։ Թռչնանոցը ձմռան ամիսներին խորհուրդ է տրվում հատակը ծածկել չորացած խոտի, ծղոտի կամ փայտի թեփի հաստ շերտով։