Սպիտակ կաքավ Куропатка белая լատիներեն Lagopus lagopus

Սպիտակ կաքավը պատկանում է սպիտակ կաքավների ընտանիքին(Lagopus), միջին մեծության թռչուն է, քաշը տատանվում է 400-ից մինչև 900 գ։ Ձմռանը սպիտակ կաքավի, ինչպես նաև այս ընտանիքի բոլոր ներկայացուցիչների մոտ, ոտքերը ծածկվում են խիտ բմբուլներով մինչև չանչերը, իսկ ամռանը տկլոր է և ծածկվում է մանր թեփուկներով։Բոլոր փետրավորների միջից սպիտակ կաքավը տարբերվում է իր սեզոնային փետրափոխությամբ՝ արուները 4, իսկ էգերը 3 անգամ մեկ տարվա ընթացքում։ Ձմռանը արուների փետուրները կուրացնելու չափ սպիտակ են։ Ոտքերը մինչև չանչերը ծածկված են փետուրներով, որի արդյունքում ոտքերը ավելի լայն ն երևում և ձյան վրա քայլելիս չեն սահում։ Գարնանը իրենց բնի տարածքով հետաքրքրված արուները, սովորաբար ընտրում են բարձրադիր հատվածները, ինչպես դիտակետ և իրենց աչքի ընկած ֆիգուրաները հանդիսանում են ազդանշան մնացած արուների համար, որ այս տարածքը զբաղված է արդեն։ Այսպիսով կարծես լուծվում է ավելորդ բախումները արուների միջև և ապահովում է տարածքների հավասարաչափ   բաշխմանը։ Ամռանը արուների փետուրները ստանում են մուգ կաթնագույն, դեղնավուն, բաց մոխրագույն տոն, հնարավոր է նաև սև գույնի կամ մուգ մոխրագունի գծեր, որն էլ օգնում է թաքնվել թփերում։ Եվ այսպես բոլոր սեզոններին գունային երանգները փոփոխվում են ըստ տարվա եղանակների։ Սպիտակ կաքավը շատ լավ է տանում ձմռան ամիսները, արագ վազում է, վտանգի ժամանակ վարպետորեն թաքնվում է, թռչում է միայն խիստ անհրաժեշտության դեպքում։ Թռչունը ընդունակ է պաշտպանիչ գունազարդումով, ինչպես արդեն վերը նշեցինք տարվա եղանակների հետ կապված փետուրների գունափոխման մասին։ Օրինաչափ է, որ սպիտակ կաքավը գետնի վրա էլ հայթհայթում է իր կերը, ծառերի վրա չի բարձրանում։ Բացառապես հարթավայրի բնակիչներ են, ձմռան ամսիներին թաքնվում են թփուտներում։ Ձմռանը սպիտակ կաքավը պատսպարվում, բույնը ստեղծում է ձյան տակ։ Կերակուր հայթհայթելու նպատակով ձյան վրա թողնում են փոքրիկ անցքեր որտեղից կատարում են իրենց ելու մուտը։ Ձմռանը օրվա մեծ մասը անցկացնում են իրենց բներում, ձյան տակ։ Սպիտակ կաքավՍպիտակ կաքավը պատկանում է սպիտակ կաքավների ընտանիքին(Lagopus), միջին մեծության թռչուն է, քաշը տատանվում է 400-ից մինչև 900 գ։ Ձմռանը սպիտակ կաքավի, ինչպես նաև այս ընտանիքի բոլոր ներկայացուցիչների մոտ, ոտքերը ծածկվում են խիտ բմբուլներով մինչև չանչերը, իսկ ամռանը տկլոր է և ծածկվում է մանր թեփուկներով։Բոլոր փետրավորների միջից սպիտակ կաքավը տարբերվում է իր սեզոնային փետրափոխությամբ՝ արուները 4, իսկ էգերը 3 անգամ մեկ տարվա ընթացքում։ Ձմռանը արուների փետուրները կուրացնելու չափ սպիտակ են։ Ոտքերը մինչև չանչերը ծածկված են փետուրներով, որի արդյունքում ոտքերը ավելի լայն ն երևում և ձյան վրա քայլելիս չեն սահում։ Գարնանը իրենց բնի տարածքով հետաքրքրված արուները, սովորաբար ընտրում են բարձրադիր հատվածները, ինչպես դիտակետ և իրենց աչքի ընկած ֆիգուրաները հանդիսանում են ազդանշան մնացած արուների համար, որ այս տարածքը զբաղված է արդեն։ Այսպիսով կարծես լուծվում է ավելորդ բախումները արուների միջև և ապահովում է տարածքների հավասարաչափ բաշխմանը։ Ամռանը արուների փետուրները ստանում են մուգ կաթնագույն, դեղնավուն, բաց մոխրագույն տոն, հնարավոր է նաև սև գույնի կամ մուգ մոխրագունի գծեր, որն էլ օգնում է թաքնվել թփերում։ Եվ այսպես բոլոր սեզոններին գունային երանգները փոփոխվում են ըստ տարվա եղանակների։ Սպիտակ կաքավը շատ լավ է տանում ձմռան ամիսները, արագ վազում է, վտանգի ժամանակ վարպետորեն թաքնվում է, թռչում է միայն խիստ անհրաժեշտության դեպքում։ Թռչունը ընդունակ է պաշտպանիչ գունազարդումով, ինչպես արդեն վերը նշեցինք տարվա եղանակների հետ կապված փետուրների գունափոխման մասին։ Օրինաչափ է, որ սպիտակ կաքավը գետնի վրա էլ հայթհայթում է իր կերը, ծառերի վրա չի բարձրանում։ Բացառապես հարթավայրի բնակիչներ են, ձմռան ամսիներին թաքնվում են թփուտներում։ Ձմռանը սպիտակ կաքավը պատսպարվում, բույնը ստեղծում է ձյան տակ։ Կերակուր հայթհայթելու նպատակով ձյան վրա թողնում են փոքրիկ անցքեր որտեղից կատարում են իրենց ելու մուտը։ Ձմռանը օրվա մեծ մասը անցկացնում են իրենց բներում, ձյան տակ։ Սպիտակ կաքավները երամային թռչուններ են՝ սիրում են ապրել մեծ երամներով, զուգավորվում են միայն բազմացման ժամանակաշրջանում ։ Մեծ երամները (մինչ 100—300 թռչուն) միավորվում են սեզոնային տեղաշարժման թռիչքների ժամանակ։ Ձմեռում են 5—15 թռչուն: Սնվում են մեծամասամբ բույսերով, կենդանական ծագման սննդակարգը կազմում է մոտ 2—3 %։ Ձմռան ամիսներին սնվում են ծառերի բողբոջներով և ծիլերով, ամռանը – տերևերով, սերմերով, հատապտուղներով։ Նորածինները կյանքի առաջի օրերին սնվում են միջատներով։ Զուգավորում և բազմացում։ Գարնանը օրերը տաքանալուն պես բնի միջի արուները սկսում են սիրահետել էգերին։ Արուների միջև սկսվում է կատաղի պայքար, երբեմն մահացու միջադեպերով։ Սիրահետելու ծիսական արարողակարգը համակրած էգի շուրջ սկսվում է արուի թռիչքով, սիրահետման երգին զուգընթաց, յուրահատուկ սուլոցներով և մի շարք դիրքերի և շարժումների փոփոխմամբ։ Սովորաբար սպիտակ կաքավը լուռ թռչուն է, իսկ գարնանը բավականին աղմկոտ, հատկապես զուգավորման շրջանում։ Սպիտակ կաքավները զուգավորվում են շուրջորյա, հատկապես առավոտները և երեկոները։ Ձվադրումը սկսվում է մայիսից մինչև հունիսի վերջ։ Էգերը փորում են բույնը հողի մեջ և ծածկում ծղոտներով և չորացած խոտերով, ինչ որ թփի կամ այլ գաղտնի վայրում։ Ձվադրում են 5-20 տանձաձև ձու, (աս քանակը սովորաբար վերաբերվում է երբ բնության մեջ են, տնային պայմաններում պահելու ժամնակ այն կարող է զգալի տարբերվել հասնելով ինչև 60-ի) բաց դեղնավուն կամ բաց շագանակագույն սև կետիկներով։ Էգը թուխս է նստում 21—22 օր այդ ընթացքում արուն հսկում է տարածքը։ ները երամային թռչուններ են՝ սիրում են ապրել մեծ երամներով, զուգավորվում են; միայն բազմացման ժամանակաշրջանում ։ Մեծ երամները (մինչ 100-300 թռչուն); միավորվում են սեզոնային տեղաշարժման թռիչքների ժամանակ։ Ձմեռում են 5-15 թռչուն: Սնվում են մեծամասամբ բույսերով, կենդանական ծագման սննդակարգը կազմում է մոտ 2-3 %։ Ձմռան ամիսներին սնվում են ծառերի բողբոջներով և ծիլերով, ամռանը տերևերով, սերմերով, հատապտուղներով։ Նորածինները կյանքի առաջի օրերին սնվում են միջատներով։Զուգավորում և բազմացում։
Գարնանը օրերը տաքանալուն պես բնի միջի արուները սկսում են սիրահետել էգերին։ Արուների միջև սկսվում է կատաղի պայքար, երբեմն մահացու միջադեպերով։ Սիրահետելու ծիսական արարողակարգը համակրած էգի շուրջ սկսվում է արուի թռիչքով, սիրահետման երգին զուգընթաց, յուրահատուկ սուլոցներով և մի շարք դիրքերի և շարժումների փոփոխմամբ։ Սովորաբար սպիտակ կաքավը լուռ թռչուն է, իսկ գարնանը բավականին աղմկոտ, հատկապես զուգավորման շրջանում։ Սպիտակ կաքավները զուգավորվում են շուրջորյա, հատկապես առավոտները և երեկոները։ Ձվադրումը սկսվում է մայիսից մինչև հունիսի վերջ։ Էգերը փորում են բույնը հողի մեջ և ծածկում ծղոտներով և չորացած խոտերով, ինչ որ թփի կամ այլ գաղտնի վայրում։ Ձվադրում են 5-20 տանձաձև ձու, (աս քանակը սովորաբար վերաբերվում է երբ բնության մեջ են, տնային պայմաններում պահելու ժամնակ այն կարող է զգալի տարբերվել հասնելով ինչև 60-ի) բաց դեղնավուն կամ բաց շագանակագույն սև կետիկներով։ Էգը թուխս է նստում 21-22 օր այդ ընթացքում արուն հսկում է տարածքը։