ԽՆԿԱԾԱՂԻԿ - ՄԱՐԶԱՆԿՈՇ - ДУШИЦА

Բազմամյա խոտաբույս է, պատկանում է խուլեղինջազգիների ընտանիքին: Արմատը թեք է, սողացող, բազմաթիվ մանր մազարմատիկներով: Բույսի ցողունն ուղղաձիգ է, քառանկյուն, վերևի մասում` ճյուղավորված: Տերևները համեմատաբար փոքր են, կոթունավոր, հակադիր, երկարավուն-ձվաձև, համարյա մերկ: Տաղիկները ծաղկաբույլերով դասավորված են ցողունի ու ճյուղերի գագաթին և տերևածոցերում: Բաժակը խողովակաձև է, հնգմատանի: Պսակը բաց կարմիր է, երկշրթանի, պսակի վերևի շուրթը տափակ է, ներքևինը` եռաթերթ, մեջտեղինը` լայն ու ավելի երկար: Առէջներից երկուսը երկար են և միակցված ներքևի շուրթի հետ: Պտուղը հարթ է, ձվաձև, դրված չնկնող բաժակի հատակին: Խնկածաղիկը ծաղկում է ամռանը:
Քիմիական բաղադրությունը: Խնկածաղիկը պարունակում է եթերայուղ, տանինային նյութեր, խեժանյութեր և միկրոտարրեր:
Օգտագործման եղանակը: Բժշկության մեջ օգտագործել են խնկածաղկի վերգետնյա մասը` ծաղկելուց առաջ:
Ռուսական բժշկության մեջ խնկածաղիկն օգտագործել են քնի խանգարման, ստամոքսի թթվության բարձրացման և իջեցման, ստամոքսաբորբի, աղիքների կծկումների թուլացման, բուժման համար: Բուլղարական բժշկության մեջ խնկածաղիկն օգտագործել են կապույտ հազի, աղիքների և ստամոքսի կծկումների խանգարման բուժման համար:
Հայկական բժշկության մեջ խնկածաղիկն օգտագործել են ստամոքսի և աղիքների կծկումների, խանգարման, դեղնախտի, ցավոտ դաշտանի, լյարդի կենսագործունեության, նյարդային համակարգի գրգռվածության և թրմաքոսի (էկզեմա) բուժման համար:
20 գ խնկածաղկի տերևները ցողունի հետ միասին աղալ, վրան ավելացնել 300 մլ եռացրած ջուր, թողնել 2 ժամ, որից հետո քամել և օրը 3 անգամ 100-ական գ խմել` ցավոտ դաշտանի, դեղնախտի, ստամոքսի և աղիքների կծկումների խանգարման, լյարդի կենսագործունեության խանգարումների, նյարդային համակարգի գրգռվածության բուժման համար: Այդ նույն մզվածքից կարելի է թրջոցներ դնել թարախակալված վերքերի և մաշկային թրմաքոսի (էկզեմա) վրա` դրանք բուժելու համար: