ԿՏԱՎԱՏ - ЛЕН

Միամյա խոտաբույս է, պատկանում է կտավատազգիների ընտանիքին: Արմատն առանցքային Է, Իողում քիչ խորասուզվող: Կտավատի ցողունն ուղղաձիգ է, մերկ, վերևի մասում ճյուղավորված, 30-100 սմ բարձրությամբ: Տերևները նշտարաձև են, սրակող, երեք ջղերով, ունեն խիտ, հերթական, դասավորություն: Տաղիկները հավաքված են վերևի փխրուն ավելում, յուրաքանչյուր ծաղիկը կազմված է հինգ կլոր` վերևում սրացած, ժապավենաձև կողերից: Պսակը կազմված է հինգ հակառակ ձվաձև, կապտավուն պսակաթերթերից, որոնք բաժակից բավականաչափ երկար են: Առէջները հինգն են: Վարսանդը կազմված է հինգ պտղաթերթերից: Պտուղը գնդաձև, բացվող տուփիկ է: Սերմերը ձվաձև են, բաց դարչնագույն, փայլուն: Տաղկում է ամռան սկզբին:
Քիմիական բաղադրությունը: Կտավատի սերմերը պարունակում են լորձանյութեր, պեկտիններ, յուղ, լինիմարին, սպիտակուցային նյութեր, շաքար, ստերին: Յուղը կազմված է գլիցերինաթթուներից:
Օգտագործման եղանակը: Բժշկության մեջ օգտագործել են սերմերը:
Բուլղարական բժշկության մեջ կտավատն օգտագործել են քրոնիկ փորկապության, թոքային խողովակախտի, ստամոքսաղիքային ուղու բորբոքային հիվանդությունների, այրվածքների բուժման համար: Հայկական բժշկության մեջ կտավատն օգտագործել են բորբոքային ուռուցքների, կրկնվող փորկապության, ստամոքսաղիքային ուղու բորբոքային հիվանդությունների, միզապարկի և միզոսղիների բորբոքումների, սննդախանգար խոցերի, թարախակալված վերքերի, ուռուցքների բուժման համար:
1. Կտավատի ձեթից օրը 3 անգամ 1-ական ճաշի գդալ խմել` կրկնվող փորկապության, շնչառական օրգանների բորբոքային հիվանդությունների, միզապարկի, միզուղիների, մարսողական ուղու բորբոքային հիվանդությունների բուժման համար: Կտավատի ձեթին ավելացնել հավասար քանակությամբ կրաջուր (5%-անոց), խառնել և քսել այրվածքներին` դրանց բուժման համար:
2. Կտավատի ձեթը մեղրի հետ խառնել և օրը 3 անգամ 1-ական ճաշի գդալ խմել` մարսողական ուղու բորբոքումների, ցավերի, խոցերի բուժման համար:
3. 20 գ կտավատը 5 գ աղավնու ծերտի հետ ծեծել, մեղրով շաղախել և քսել կրծքագեղձի բորբոքային ուռուցքներին` դրանց բուժման համար: